نامۀ مورّخ ۳ جون ۱۹۹۷
ترجمه‌ای از قسمتی از نامۀ مورّخ ۳ جون ۱۹۹۷
نکاتی مربوط به مطالعۀ دیانت بهائی
سؤالات شما که ناشی از محاورات الکترونیکی بین شما و یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در گروه مباحثاتی که در آن شرکت دارید می‌باشد، دارای اهمّیّتی اساسی است و بیت العدل اعظم صمیمانه از شوق شما به تحقیق قدردانی می‌نمایند.
به نظر می‌رسد که مسائل مطرح شده به دو نکته منتهی می‌گردد: اوّل اینکه آیا بیت العدل اعظم صلاحیّت تبیین موثّق را دارد و دوم اینکه آیا هیچ کس حقّ به چالش گرفتن مرجعیّت یا اقدامات بیت العدل اعظم را دارد یا نه؟ اگر برخورد با این مسائل توأم با تفاهم و اتّحاد که زیربنای همۀ تعالیم بهائی است باشد، مسائل روشن می‌گردد امّا اگر متحرّی تحت تأثیر روحیّۀ عدم اعتماد و مخالفت قرار گرفته باشد، آن وقت مشکلات بی‌پایان بروز می‌نماید.
نکات فوق هر دو در سه نامۀ بیت العدل اعظم به تاریخ‌های، ۹ مارچ ۱۹۶۵، ۲۷ می ۱۹۶۶ و ۷ دسامبر ۱۹۶۹ گنجانده شده‌اند. متأسّفانه به نظر می‌رسد که بسیاری از احبّا این نامه‌ها را عمیقاً مطالعه نکرده و به مفاهیم و مقتضیات آن پی نبرده‌اند. قبلاً در کتاب “دور بهائی” حضرت ولیّ‌امرالله، بدون هیچ شک و شبهه‌ای مشخّص فرموده‌اند که تبیین موثّق تعالیم بهائی صرفاً و منحصراً به ولیّ‌امرالله اختصاص دارد.
نه بیت العدل اعظم و نه هیچ مؤسّسه، شخص یا گروه دیگری از اشخاص نمی‌توانند این نقش را به عهده بگیرند. اینکه بیت العدل اعظم هرگز به اموری که به ولیّ‌امرالله منحصر شده تعدّی نخواهند کرد، نه فقط در نوشته ها و عمل‌کرد خود بیت العدل اعظم، بلکه در بیان حضرت ولیّ‌امرالله در همان سندِ مذکور نشان داده شده است: “هیچ یک از این دو مؤسّسه نه می‌تواند به قلم‌رو مقدّس و مقرّر دیگری تجاوز نماید و هرگز نیز تجاوز نخواهد نمود.” این مسئله به وسیلۀ این حقیقت تضمین گردیده که بیت العدل اعظم همانند ولیّ امر الله “در تحت حفظ و صیانت جمال ابهی و حراست و عصمت فائض از حضرت اعلی روحی لهما الفداست.”
بیت العدل اعظم در نامۀ مورّخ ۹ مارچ ۱۹۶۵ اظهار داشتند: “فرقی بسیار مهم بین تبیینات حضرت ولیّ‌امر اللّه و توضیحات بیت العدل اعظم که در حین انجام وظایف خود بر اساس نصوص مبارکه ’...در آنچه اختلاف واقع يا مسائل مبهمه و يا مسائل غير منصوصه مذاكره نمايند‘ موجود است.” با مشاهدۀ نحوۀ کار بیت العدل اعظم و با مراجعه به این جمع برای راهنمایی در هنگام ضرورت، احبّا این تفاوت را درک خواهند نمود.
همان طور که متوجّه هستید، مرجعیّت بیت العدل اعظم چالش‌ناپذیر است. این موضوع در موارد متعدّدی در آثار مبارکه تصریح شده است. در همان قسمت از الواح مقدّسۀ وصایا که در بالا ذکر شد، حضرت عبدالبهاء در مورد حضرت ولیّ‌امرالله و بیت العدل اعظم اضافه می‌فرمایند که : “آنچه قرار دهند من عند الله است من خالفه و خالفهم فقد خالف الله و من عصا هم فقد عصی الله و من عارضه فقد عارض الله و من نازع هم فقد نازع الله و من جادله فقد جادل الله و من جحده فقد جحد الله و من انكره فقد انكر الله و من انحاز و افترق و اعتزل عنه فقد اعتزل و اجتنب و ابتعد عن الله.”
علاوه بر آن، در قسمت انتهایی الواح مقدسّۀ وصایا، ضمن هشدار علیه نقض عهد و میثاق، حضرت عبدالبهاء می‌فرمایند: “اين كلمات را مبادا كسی تأويل نمايد و مانند بعد از صعود هر ناقض ناكثی بهانه‌ای كند و علم مخالفت برافرازد و خود‌رأیی كند و باب اجتهاد باز نمايد نفسی را حقّ رأیی و اعتقاد مخصوصی نه بايد كل اقتباس از مركز امر و بيت عدل نمايند و ما عدا هما كل مخالف فی ضلال مبين.”
اینکه احبّا بین خودشان این قبیل مطالب را مورد بحث قرار می‌دهند امری است طبیعی — هم‌چنان که شما و مخاطب‌تان در گروه مباحثۀ اینترنتی خود به آن پرداخته‌اید — در غیر این صورت چگونه می‌توانند درک عمیقی نسبت به تعالیم مبارکه پیدا کنند؟ امّا احبّا باید متوجّه باشند که راه حلّ اختلاف نظرها در مورد چنین مسائل اساسی مباحثات دنباله‌دار نیست، بلکه همین طور که شما عمل کرده‌اید، رجوع آن به بیت العدل اعظم است. مباحثات طولانی، لاینحل و علنی در مورد این مسائل اساسی جز پریشانی فکر و نفاق نتیجه‌ای به بار نخواهد آورد.
بعضی افراد این نظریّه را پیشنهاد کرده‌اند که به جای نقش ولیّ امر الله به عنوان مبیّن موثّق، باید وسیله‌ای برای کنترل بیت العدل اعظم، یا به صورت آرای عمومی کلّیّۀ بهائیان و یا به شکل هیئتی شامل احبّای دانشمند — مرجّحاً افرادی با مدارک دانشگاهی — ترتیب داده شود. طرح اوّل مستقیماً مخالفِ بیانات حضرت ولیّ‌امرالله است که می‌فرمایند اعضای بیت العدل اعظم “نه مسئول موکّلین خویشند و نه محکوم عواطف و آرای عمومیّه حتّی عقاید جمهور مؤمنین و ناخبین. بلکه ... از حکم و ندای وجدان تبعیّت نمایند و بر خود فرض و واجب دانند که با اوضاع و احوال جامعه آشنایی کامل حاصل کنند و قضایای محوّله را بدون شائبۀ غرض غور و ملاحظه نمایند. ولیکن در جمیع احوال اخذ تصمیم بلاقید و شرط را حقّ مسلّم خود دانند و به این بیان مبارک حضرت بهاءالله اطمینانی کامل بخشند که می‌فرمایند: ’انّه یلهمهم ما یشاء.‘“ در مورد طرح دیگر این به منزلۀ غصب مقام ولایت امر الله می‌باشد.
در امر الهی تحقیق و کسب دانش مقام والایی دارد و بیت العدل اعظم در ضمن کار خود مرتّباً با دانشمندان و متخصّصین مشورت می‌کنند. امّا همان طور که می‌دانید دانشمندان و متخصّصین هیچ گونه حاکمیّتی بر مؤسّسات امری ندارند. در توقیعی که از طرف حضرت ولیّ‌امرالله در تاریخ ۱۴ مارچ ۱۹۲۷ به محفل روحانی بهائیان استانبول نوشته شد، خاطرنشان شده است که “در امم ماضیه ... هميشه نفوسی كه خود را افضل از كلّ می‌‌دانستند سبب اختلاف گشتند ولی الحمد لله قلم اعلی اين استبداد رأی افراد علما و عقلا را از ميان بردند و قول افراد را ولو اعلم علما و افضل فضلا باشد ميزان نفرمودند و امور را به مراكز منصوصه و محافل مخصوصه راجع نمودند حتی هيچ محفلی را در امور كلّيّۀ عموميّۀ ممالك بالاطلاق مركز قرار ندادند بل جميع محافل مقدّسه را در ظلّ يك بيت العدل و مركز اعظم الهی خواندند تا مركز مركز واحد باشد و جميع در ظلّ محور منصوص مخصوص حكم يك نفس يابند و از انشقاق و تفرقه محفوظ مانند”
در دوران اخیر اظهار نظرهایی دالّ بر وجود دو طبقه از احبّا به نام‌های “مسئولین امور اداری” و “دانشگاهیان” ابراز شده است. بیت العدل اعظم معتقدند که وقوف بر نادرستی یک چنین تصوّری بسیار حائز اهمّیّت است. در ماهیّت تشکیلات بهائی طبقه‌ای از مؤمنین برای خدمت به عنوان “مسئولین امور اداری” وجود ندارد. افراد بهائی از هر حرفه‌ای، من‌‌جمله دانشگاهیان، از طریق انتخاب یا انتصاب برای خدمت در مقامات اداری برگزیده می‌شوند. به علاوه، جریانی طبیعی از کسانی که وارد و یا خارج از خدمات اداری می‌شوند وجود دارد. همین مفهوم در مورد آن اعضای مؤسّسات نظم اداری که به آنها به عنوان “علما” اشاره می‌شود نیز صدق می‌کند. بدیهی است بعضی از بهائیان دانشگاهی هستند و برخی دیگر نیستند امّا “دانشگاهیان” به هیچ وجه گروه شناخته شده‌ای را در ارتباط با ساختار امر الهی تشکیل نمی‌دهند.
سؤالی که باقی می‌ماند به مرجعیّت در مورد وظایف و مسئولیّت‌هایی که در قانون اساسی بیت العدل اعظم مطرح گردیده است، مربوط می‌شود. این نکات تدوینی است بر اساس بیانات صریحی که در آثار مقدّسه و در توقیعات حضرت ولیّ‌امرالله یافت می‌شود.
بیت العدل اعظم مطمئنّاً در اعتاب مقدّسه دعا خواهند کرد که مساعی شما به احبّا کمک نماید تا بر سوء تفاهمات خود فائق آیند، دید روشنی نسبت به امر مبارک پیدا کنند و تأییدات الهی شامل حال‌شان گردد.
با تقدیـم تحیّات
دارالانشاء بیت العدل اعظم